“De oorlog begon en in Rusland werd een wet aangenomen die tot vijftien jaar gevangenisstraf zet op alleen al gebruik van het woord ‘oorlog’. We waren gedwongen snel het land te verlaten. Gelukkig hadden we Derk Sauer (de Nederlandse oprichter en eigenaar van The Moscow Times, red.) en konden we naar Amsterdam. Grote dank aan DPG Media voor hoe we hier zijn ontvangen. Het was veel moeilijker geweest zonder al jullie hulp, zelfs met fietsen!

Ik ben verliefd geworden op deze stad en dit land, de openheid voor andere mensen. ‘Tot het eind van het jaar’, zeiden we in het begin. Nu woont iedereen ergens in de stad, leren we Nederlands en kan ook de familie overkomen. Mijn dochter Kira is 15 en gaat hier deze zomer naar een internationale school.

The Moscow Times verdient 25 procent zelf met reclame en donaties van lezers, de rest komt van westerse fondsen. We bereiken ondanks zes sluitingen van de site en DDoS-aanvallen miljoenen Russen, die lezen via VPN of ons volgen op Telegram. De Engelstalige website bereikt nog veel meer miljoenen mensen in de hele wereld. Het journalistieke werk is moeilijker, bronnen kunnen niet goed praten. Maar we hebben ook anonieme medewerkers en veel contacten in Rusland. Ik ben blij dat we dit hebben gedaan. De Russische samenleving heeft onze eerlijke informatie nodig.”

“Ik wilde twaalf jaar geleden een optimistisch tv-station met kwaliteitsprogramma’s voor denkende mensen oprichten, iets wat er nog niet was in Rusland. Het werd een succes. Het was niet gepland, maar toen de repressie toenam en wij als enigen over protesten berichtten, werd TV Rain vanzelf een soort oppositiezender.

We moesten sluiten toen de oorlog begon. We waren eerst in shock. Maar we hebben een groot publiek, dat van ons verwachtte dat we weer zouden beginnen. De medewerkers wilden het ook. Die zaten in Tbilisi, Riga of Parijs. We moesten aan apparatuur komen. Via Derk Sauer kwamen we ook naar Amsterdam. Ik was dakloos en treurig, maar het was heel prettig met DPG Media te spreken. Die steun is zo belangrijk, we hebben een goede studio. Nu er nog meer van onze mensen hierheen komen, wordt het natuurlijk wat klein en moeten we verder denken.

Het is hier heel aangenaam. Mijn zoon Luka gaat nu wiskunde studeren aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Maar het is ook heel moeilijk om je thuis te verliezen. We moeten niet alleen ons bedrijf, maar ook ons hele leven opnieuw opbouwen. We zouden natuurlijk graag willen terugkeren om Rusland op een betere manier vorm te geven. We hopen erop, maar verwachten het niet.”

“Ik zat midden in een online-uitzending toen het staatscensuurbureau onze website op zwart zette. Op YouTube konden we wel doorgaan, en dat doen we nog steeds. Het regime sluit YouTube niet af, omdat te veel Russen dat voor van alles gebruiken en het andere diensten van Google in gevaar zou brengen.

Ik ben met mijn vrouw Julia, ook journaliste bij TV Rain, eerst naar de Kaukasus-landen gegaan. Nu wonen we in De Pijp. Amsterdam is een vrije en heel vriendelijke stad. Onze 5-jarige dochter Katja begint zich al beter thuis te voelen op de buurtschool. We prijzen ons gelukkig. Ik twijfel hier wel aan mijn recht van spreken, omdat ik persoonlijk geen risico meer loop en in comfort leef, vergeleken met al wie nog in Rusland is. Maar ik heb geen keus: ik kan niet vanuit Rusland werken, maar niet werken kan ik ook niet. Ik voel een morele en professionele verantwoordelijkheid om het Russische publiek de waarheid over de oorlog te brengen. Daarom moet ik dit doen. En het feit dat wat ik doe zinvol is, verlicht mijn bestaan als balling.

Mijn oude leven was in één klap voorbij, dat is iets onbeschrijfelijks. Natuurlijk zou ik het liefst terugkeren. Maar ik zie nu geen einde, niet aan de oorlog en ook niet aan het regime. Ik heb mezelf verzoend met een langdurige emigratie. Het gaat hier niet om een maand, een halfjaar of een jaar.”